اجاره‌دادن حساب‌های بانکی و صرافی‌های رمز ارز چه خطراتی دارد؟ مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران پاسخ می‌دهد

بعید است طی سال‌های اخیر از وب‌سایت‌های فارسی‌زبان، شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان‌ها و پلتفرم‌های درج آگهی آنلاین بازدید کرده و به تبلیغات یا آگهی‌هایی با عناوینی مثل «درآمد میلیونی با ۲ ساعت کار در روز»، «کار با گوشی و درآمد میلیونی» و مواردی از این دست برخورد نکرده باشید.

می‌توان گفت پشت تقریباً تمام این آگهی‌های اغواکننده که برخی از آنها نیز به‌نوعی به ارزهای دیجیتال مربوط می‌شوند، افراد و گروه‌هایی هستند که قصدشان سؤاستفاده از اطلاعات هویتی و حساب‌های بانکی و کاربری اشخاص برای فعالیت‌های غیرقانونی‌ای مثل پول‌شویی (تبدیل سود حاصل از فعالیت غیرقانونی به دارایی‌های به‌ظاهر مشروع) است.

این شکل از کلاهبرداری‌ها با نام «حساب اجاره‌ای» شناخته می‌شوند و متأسفانه در حال حاضر همچنان قربانی می‌گیرند. طی سال‌هایی که از شکل‌گیری این پدیده می‌گذرد، روش‌های کلاهبرداری متنوع‌تر و پیچیده‌تر شده است؛ تا جایی که صرافی‌های داخلی ارز دیجیتال و کاربران آنها نیز مدت زیادی است با این مسئله دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

اما افراد و گروه‌های کلاهبرداری با چه روش‌هایی اقدام به فریب و سؤاستفاده از اطلاعات و حساب‌های شخصی قربانیان می‌کنند و گرفتارشدن در چنین تله‌هایی چه عواقبی برای شخص قربانی دارد؟

عباس آشتیانی، مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران، در گفت‌وگویی با رمز ارز درباره ریشه شکل‌گیری پدیده حساب‌های اجاره‌ای، گفته است:

مردم کشور ما در شرایط اقتصادی مساعدی به سر نمی‌برند و اختلاف سطح درآمدی با میانگین هزینه‌کرد خانوارها به عدد چشم‌گیری رسیده است و این اختلاف بخش بزرگی از تعاملات اقتصادی و اجتماعی اشخاص و خانوار را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

آشتیانی افزود:

اخیراً شاهد اوج‌گرفتن یکی از آسیب‌زاترین اتفاق‌های ممکن هستیم که اسم آن را حساب اجاره‌ای گذاشته‌اند. به این ترتیب که افراد با در اختیار قراردادن هویت خود و مالکیت حساب‌های بانکی‌شان، کسب درآمدی می‌کنند که برای آنها از زهر هم خطرناک‌تر است.

مدیرعامل انجمن بلاکچین درباره مشکلاتی که اجاره‌دادن حساب می‌تواند برای اشخاص ایجاد می‌کند، می‌گوید:

هویت هر فرد در هر کشوری مبنای ارائه خدمات بانکی، ثبت اسناد ملکی و بسیاری موارد دیگر است. هر شخصی خود مسئولیت حفاظت از اطلاعات هویتی و حساب‌های بانکی‌اش را بر عهده دارد و باید در برابر اتفاقاتی که در رابطه با هویت خودش رخ می‌دهد، پاسخگو باشد.

آشتیانی ادامه داد:

طبق مقررات مربوط به مبارزه با پول‌شویی، الزاماتی برای حساب‌های بانکی افراد در نظر گرفته شده است. برای مثال، حساب اشخاصی که گردش مالی بالا یا تعدا تراکنش‌هایی بیش از حد معمول داشته باشد، اصطلاحاً برچسب‌زنی می‌شود و صاحب حساب برای پرداخت مالیات یا پاسخ‌گویی درمورد منبع پول‌های واردشده به حساب خود، دارای مسئولیت خواهد بود.

او افزود:

متأسفانه افراد سودجویی هستند که در حال حاضر با تبلیغاتی اغواکننده و اعلام امکان کسب درآمد به افراد، به روش‌های مختلفی مثل اجاره‌دادن حساب، ایجاد حساب کاربری در صرافی‌های رمزارز و بسیاری کسب‌وکارهای دیگر، در واقع از هویت افراد سؤاستفاده کرده و مسئولیت گردش مالی، حجم پول یا حتی منشأ پول را که می‌تواند از محل جرم و فعالیت غیرقانونی باشد، بر گردن قربانی می‌اندازند. به نام این افراد در کسب‌وکارهای مختلف آنلاین یا حتی غیرآنلاین ثبت‌نام انجام می‌دهند، از اطلاعات هویتی یا حساب بانکی این افراد سوءاستفاده کرده و با واریز پول با منشأ نامعلوم و کثیف به حساب آنها اقدام به تهیه کالا یا دارایی دیجیتال می‌‌کنند و در آخر متواری می‌شوند.

آشتیانی درباره پیامدهای سؤاستفاده از حساب‌های اجاره‌ای برای قربانیان، گفت:

تنها چیزی که در پایان باقی می‌ماند فردی است که صاحب حساب بوده و حالا با مسئولیت‌های سنگین ناشی از در اختیار قراردادن حساب خود به شخصی دیگر مواجه است. نتیجه این اتفاقات این است که پلیس فتا رد پول را شناسایی می‌کند و به محلی که آن پول تبدیل به کالا یا دارایی شده می‌رسد و در نهایت فرد خریدار را مسئول تهیه آن کالا یا داریی می‌داند که با پول ناسالم انجام شده است. مسئولیت قضایی و حقوقی پاسخگویی درمورد این پول هم که می‌تواند منشأ آن جرم، سرقت یا هر چیز دیگری باشد، با فرد صاحب حساب است. در مجموع، متأسفانه هم فرد اجاره‌دهنده حساب و هم کسب‌وکاری‌هایی که کالا را تحویل داده‌اند، درگیر این قضیه می‌شوند.

مدیرعامل انجمن بلاکچین، درباره مقابله دستگاه‌های نظارتی با این شکل از کلاهبرداری می‌گوید:

دستگاه‌های نظارتی تا به امروز اقداماتی را برای جلوگیری از تبلیغ در این زمینه کرده‌اند، اما متأسفانه شگرد تبلیغات و تلاش برای اغواکردن مردم در پوسته و پوشش دیگری انجام می‌شود. به این صورت که ممکن است فردی به یکی از سایت‌های درج آگهی آنلاین مراجعه کند و آگهی‌‌هایی با عنوان «کسب درآمد از رمزارز» ملاحظه کند و پس از ورود، به‌تدریج و طی یک پروسه، فرد را ترغیب کنند تا اطلاعات هویت خود را در اختیارشان قرار دهد. ما ضعف‌هایی در این زمینه از منظر قانون‌گذاری داریم، اما متأسفانه سوءاستفاده‌گران همواره یک مرحله جلوتر هستند.

آشتیانی درباره حجم پرونده‌های مروبط به حساب‌های اجاره‌ای گفته است:

در حال حاضر پرونده‌های بسیاری سنگینی در این زمینه وجود دارد و دادگاه‌های ما در حوزه جرایم اقتصادی پر شده‌اند از افرادی که با وثیقه‌های سنگین ۲۰ یا ۳۰میلیارد تومانی مواجه هستند، در حالی که ممکن است هیچ سابقه مراوده مالی‌ای در این ابعاد نداشته و با طمع دریافت مبالغ چشم‌گیری برای یک یا چند ماه، حساب خود را اجاره داده‌اند.

آشتیانی در پایان تأکید کرد:

افراد این نکته را مد نظر داشته باشند که اجاره‌دادن حساب‌شان [و کسب درآمد از آن] هرگز عمری طولانی ندارد و پنیر مجانی فقط در تله موش پیدا می‌شود. افراد باید از مهم‌ترین دارایی خودشان، یعنی هویتشان، حافظت کنند و هرگز نباید اطلاعات هویتی یا حساب بانکی خود را در اختیار فرد دیگری قرار دهند، چراکه قطعاً از آن سوءاستفاده خواهد شد. هرگونه وعده‌ای برای سوددهی بالا که در آن فرد را به اعطای حساب بانکی خود تشویق می‌کنند، ممکن است ابتدا جذاب به نظر برسد، اما تبعات بسیار سنگین حقوقی و قضایی برای آنها دارد و توصیه اکید می‌کنم که هرگز این کار را انجام ندهند.